Küçük Hacim Turboşarj Benzinli Motorlarda Görülen Tehlike : LSPI

Durum
Üzgünüz bu konu cevaplar için kapatılmıştır...

Otto Çevrimi

Panpa
Destekçi
3 Eki 2016
1,621
1
5,104
4,070
Kocaeli
Marka
Alfa Romeo
Yenilenen teknoloji ile küçük hacim turboşarj otomobiller hayatımıza girdi. Genellikle emisyonları ve yakıt tüketimini azaltmaları konusu gündeme geldi. Fakat çoğu sistem gibi, bu sistemin de bir kusuru var elbet. Bugünkü yazıda bunu ele alacağım.

nlmAjM.jpg


Turboşarj otomobillerde sıkıştırılan hava , termodinamik prensipleri gereği ısınır. Bu havayı soğutmak için çeşitli soğutma sistemleri kullanılır. Bu sistemlerin çoğu, atmosferde bulunan hava ile soğuttuğundan ötürü, hava emiş sıcaklığı tekrar atmosfer sıcaklığı seviyesine inemez. Bazılarında ise su ile soğur, bir nebze daha etkili ve kompakt oluyorlar genelde.

Yanma odasındaki havanın soğuması özkütleyi, dolayısıyla yanma odasındaki hava kütlesini arttırır, volumetrik verimi arttırır. Bu sebeple motorlar, benzinin hal değiştirme sırasında çevresinden ısı çekme özelliğinden faydalanarak, performans kalibrasyonunda hafif zengin ayarlanır. (Aynı zamanda hafif zengin karışımda alev yayınma hızı maksimumdur)

Z3QLMV.jpg


Aynı motorda ve aynı şartlarda, çok nokta enjeksiyon yerine direkt enjeksiyon kullanıldığında , yanma odasından çok rahatlıkla ısı çekildiği için, aşırı zengin karışıma duyulan ihtiyaç azalır. Özellikle emisyonların çok yüksek olduğu soğuk çalıştırma koşullarında, benzin çok daha kolay buharlaştığı için emisyonlar düşer. Ayrıca direkt enjeksiyon, kademeli dolgu gibi çalışma koşullarının oluşmasını da sağlar.

Bu sebepten ötürü firmalar, turboşarjlı motorlarında direkt enjeksiyon kullanmaya başladılar. Hatta artan turboşarj basıncı ve silindir sıcaklıkları sebebiyle bazı yerlerde zorunluluk haline geldi bile diyebiliriz.

Yazımızın buraya kadar olan kısmı direkt enjeksiyonla ilgiliydi. Çünkü olayın temelinde bu yatıyor. Peki nedir bu LSPI ?

oV8A09.jpg



LSPI(Low Speed Pre Ignition) fenomeni, alt devirde yüksek yük altında, yüksek torkta çalışan turboşarj direkt enjeksiyonlu benzinli motorlarda görülebilir.

Yanma odasının hacmi, hacim düşürme trendi sebebiyle küçüldüğünden piston çapı ve stroku da küçülür. Yanma odasının tepesinde , valfler ve buji sebebiyle enjektör konacak yer kalmadığından ötürü, yakıt enjektörü genelde silindirin yanına monte edilir.

Yüksek yük altında, kompresyon basıncını yenerek yakıtı atomize edebilmek için yakıt pompasının basıncı yükselir. Enjeksiyon miktarı artar. Hacim küçültme sebebiyle piston çapının küçülmesi, alt devirde hava hareketlerinin yetersiz olması sebebiyle enjekte edilen yakıt, buharlaşamadan silindir duvarına yapışır. Orada bulunan yağ ile karışır. (bknz: Wall wetting)

Yakıt ile karışan yağ incelir. Segmanın yukarı hareketi sırasında silindirden sıyrılan yağ-yakıt damlası, erkenden kendi kendine ateşlenir. Bujiden gelen alev cephesi ile çarpışır. Yanma odasında ani basınç yükselmeleri, vuruntu meydana gelir. Bilindiği üzere vuruntu, motoru çabucak katledebilecek bir olaydır.



Bu olay gerçekleşirken bazen dışarıdan "tık tık" şeklinde vuruntu sesi duyulur. Genelde bu ses duyulduğunda aslında vuruntu yeni başlamış değil, kuvvetli şekilde cereyan ediyor demektir.

lZrk3r.jpg


Her küçük hacim turboşarj motorda görülmez, yanma odasının tasarımı, enjeksiyon zamanlaması, yanma odasındaki hava hareketleri, enjektörün demet açısı ve penetrasyonu, yağın kimyasal özellikleri gibi bir çok faktör, bu durumu etkiler. Fakat genelde özellikle yazılımcıları korkutan bir durumdur vuruntu ihtimali. Opel'in 1.0 turbo motorunda yaygın olarak görüldü, sonradan biraz düzeltildi, en sonunda ise pazardan çekildi Türkiye'de.


Dip not: Lspi ile doğrudan bağlantısı olmasa da, günümüz küçük hacim turbo motorları belirli koruma modülleri içerir. Yağ sıcaklığı, emiş hava sıcaklığı veya motor suyu sıcaklığı gibi parametrelerin birinde bile fazla artış gözlenirse turbo basıncı kısılır, ateşleme avansı düşürülür. Özellikle uzun süre gazlamadan sonra "turbo şişti, araç şişti" denir. Aslında araç kendini korumaya alıp verdiği gücü düşürüyor genel olarak. Aşırı sıcaklık, performansı elbette düşürüyor. Fakat dramatik düşüş varsa ecu bir şeylere müdahale ediyor demektir :) Turboşarj benzinli motorların aşırı yakmasındaki bir sebep de bu aslında. Motor ısınınca , yakıtın soğutma etkisinden faydalanmak için motoru deyim yerindeyse benzine boğabilir kritik durumlarda. O da yakıt tüketimi olarak yansır :)
 
Son düzenleme:

bt

Takipçi
Destekçi
Beta Programı
8 Eyl 2016
17,942
7
51,189
6,820
Kocaeli
Marka
Opel
Allahım sana geliyorum. :) Kaç yıldır downsizing furyasının motorlarında sevmediğim şeyler, hoşuma gitmeyen hisler olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Tabii hissettiğim her şeyle ilgili böyle somut doneler koyamayıp laflar havada kalınca, fikirlerimi desteklemeyen doğal olarak "yaw he he" diyor. :D Şunları okuyunca forumda belki de en çok ben rahatladım.
Elinize sağlık. =)
 
Son düzenleme:
1 Ocak 2017
2,657
9,779
5,270
38:22:37:12
Marka
Bugatti
Allahım sana geliyorum. :) Kaç yıldır downsizing furyasının motorlarında sevmediğim şeyler, hoşuma gitmeyen hisler olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Tabii hissettiğim her şeyle ilgili böyle somut doneler koyamayıp havada kalınca fikirlerimi desteklemeyen doğal olarak "yaw he he" diyor. :D Şunları okuyunca forumda belki de en çok ben rahatladım.
Elinize sağlık. =)
Amaaa turbo dizel derim susarım :D hem de 1.5 :D
 

DouglasAdams

DOKTOR
Destekçi
24 Mar 2017
9,898
2
24,175
5,320
İzmir
Marka
Toyota
Allahım sana geliyorum. :) Kaç yıldır downsizing furyasının motorlarında sevmediğim şeyler, hoşuma gitmeyen hisler olduğunu anlatmaya çalışıyorum. Tabii hissettiğim her şeyle ilgili böyle somut doneler koyamayıp laflar havada kalınca, fikirlerimi desteklemeyen doğal olarak "yaw he he" diyor. :D Şunları okuyunca forumda belki de en çok ben rahatladım.
Elinize sağlık. =)
:D Ahahaha bu yazının ardından rahatladın herhalde.
@msansertekin ellerinize sağlık her gün bir yeni bilgi furyası yapsanız da bildiklerimizi ve sizin bildiklerinizi paylaşma fırsatımız olsa
 
Son düzenleme:

Otto Çevrimi

Panpa
Destekçi
3 Eki 2016
1,621
1
5,104
4,070
Kocaeli
Marka
Alfa Romeo

Gökhan61

Gökhan K.
Panpa
Beta Programı
21 Eyl 2016
1,489
1
4,753
4,070
41
Trabzon
Marka
Renault
Elinize emeğinize sağlık. Atmosferik candır der susarım :D
 

Otto Çevrimi

Panpa
Destekçi
3 Eki 2016
1,621
1
5,104
4,070
Kocaeli
Marka
Alfa Romeo
Elinize emeğinize sağlık. Atmosferik candır der susarım :D
Ben de ağır şekilde atmosferikçiyim. Fakat istediğim araçları, istediğim motor ve manuel şanzıman opsiyonu ile zor buluyorum. (Beni böyle filtreli dertlere gark eden Honda türkiye'nin pazarlama yetkililerine selamlarımı sunuyorum) Şu aralar hafif bir turboya geçme eğilimi var bende maalesef :( :D
 
Son düzenleme:

DouglasAdams

DOKTOR
Destekçi
24 Mar 2017
9,898
2
24,175
5,320
İzmir
Marka
Toyota
Ben de ağır şekilde atmosferikçiyim. Fakat istediğim araçları, istediğim motor ve manuel şanzıman opsiyonu ile zor buluyorum. (Beni böyle filtreli dertlere gark eden Honda türkiye'nin pazarlama yetkililerine selamlarımı sunuyorum) Şu aralar hafif bir turboya geçme eğilimi var bende maalesef :( :D
Sanırım satışta olan arabanız da 1,4 jazz olmalı. Aradığınız arabaların motor-şanzıman kombinasyonlarını merak ettim
 

stan

Rahmi Tanır
Panpa
8 Eyl 2016
1,713
1
6,421
4,070
36
İzmir
Marka
Alfa Romeo
Güzel yazı teşekkürler. Hazır işin uzmanını bulmuşkan aklıma takılan bir kaç şeyi sokmak isterim:

Manifolddan yakıt beslemeli turbo araçlarda bu risk hiç mi yoktur? manifolddan yakıt geldiği için, wall wetting denilen durum olmaz mı?

Ayrıca, silindiri soğutmak için yakıt boca etme işlemi, yine manifolddan beslemeli modeller için de geçerli midir?

Bir de, yakıt direk enjeksiyonda dahi,enjektörden çıkan yakıt silidir içine direkt gaz fazında mı veriliyor, yoksa hala ilk anda sıvı fazda mı
 

Otto Çevrimi

Panpa
Destekçi
3 Eki 2016
1,621
1
5,104
4,070
Kocaeli
Marka
Alfa Romeo
Sanırım satışta olan arabanız da 1,4 jazz olmalı. Aradığınız arabaların motor-şanzıman kombinasyonlarını merak ettim
Evet aynen öyle. Honda civic 1.8 manuel bakıyorum, düşük km'de yok. 1.6'sı ise yaktığı kadar gitmiyor, 1.8'de kısık yükte miller çevrimine geçen supap zamanlaması var. R18 engine diye aratırsanız çıkar youtube'da. Millet yüksek hacim çok yakar kafasına bakmıyor ona. Halbuki şehir içi 8 yakıyor benzinde. 140 hp de gücü var.

Honda jazz 1.5 130 hp modelinin manueli satılmıyor.(işte burada markayı, kendi ürettiği lpg'li sedan civic'e mahkum bırakan yetkililere selam söylüyorum) Yoksa mecburen benzinde kullanımı gerekse bile alacaktım. Slalom performansı inanılmaz. Honda accord'un manueli yok. 2007 den sonraki kasa aşırı pahalı. 2005 model K24 accorda manuel şanzımanı tesisatı ile beraber takan ustam var fakat düşük km'de accord yok, açıkçası modeli de düşük kalıyor, bir de uğraşmak istemiyorum.

Alfa romeo mito 1.4 155 hp distinctive manuel baktım. İlandakilerle anlaşamadık pek, aracı satmaktan ziyade takasa girme derdim var. Yoksa aracımın alıcısı hazır sayılır. Giulietta ise bana göre fiyat/performans'tan kaybediyor. Mitonun üstüne 10 koyup giu almam şahsen, dört kapı ihtiyacım yok.

Sonra opel insignia 1.6 turbo cosmo baktım, şu an onda yoğunlaşmış durumdayım. Parasına göre güzel araç, bir de iş gereği genelde uzun yol yapıyorum. Lpg takınca supapları gidecek, gitsin. Yüksek alaşımlı çelik takar devam ederim. Astra da olur ama insignia daha güzel.

Mercedes clc 160 baktım. Piyasasının olmayışına, 130 hp oluşuna, her şeye tamam. Fakat manueli yok, bulmuştum ama elimden kaçırdım. Denk gelsem takacağım prins vsi-2'yi, kafa rahat.

Anlayacağınız çıkmazdayım :) Çok yol yaptığımdan lpg şart gibi, dizel kesinlikle düşünmüyorum. Performanslı olsun istiyorum. Alacağım araçlar belli de, yok işte :)
 
Durum
Üzgünüz bu konu cevaplar için kapatılmıştır...
AdBlock Tespit Edildi!

OTOPARK.COM Forum'u Adblock ile kullanmanız bizi üzdü

Değerli ziyaretçimiz/üyemiz, OTOPARK.COM Forum ücretsiz bir oluşum olup, maliyetlerin karşılanması için reklamların yayınlanması gerekmektedir. Lütfen Adblock'u OTOPARK.COM'dan hariç tutunuz.

Tamam, AdBlock'u devre dışı bıraktım