Panpalar’la canlı canlı – 3!

“Otomobil tasarımında müşteri fikri alınıyor mu?” sorusuna verdiğiniz yanlış cevabı düzeltmek istiyorum. MSGSÜ Endüstri Ürünleri Tasarımı öğrencisi Ford Design Studio Tasarımcı stajyeriyim.

Evet alınır. Otomobil tasarımında pazarlama departmanı ve dizayn studio tarafından bi müşteri kitlesi belirlenir. Örnek: Ford Fiesta için genç dinamik eğlenceli bi müşteri kitlesi belirlendi muhtemelen ve ortaya öyle bir tasarım çıktı.
( Hatta şöyle bir ek yapıyım. Otomobillerdeki renkler ve materyaller tamamen müşteri üzerine tasarlanır ve belirlenir. Belki duyanınız vardır. Fiesta nın lansman rengi o zaman moda trendinde bir oje rengiydi 🙂 )

Tasarım yapılırken tasarlanan müşteri kitlesi göz önüne alınarak araçtaki karakter ve his tasarıma yansır. Zannetmiyorum dediğiniz şey aslında yapılan bir uygulama. Çizimler değil fakat tasarım fikirleri 1e1 boyutta yapılıp nerdeyse gerçek araç gibi modeli yapılarak müşteri kitlesine sunulur ve fikri alınır. Bu modellere “krıtik modeller” denir. Tamamen gizlilikle aracın rakipleriyle tasarlanan araç aynı odaya konur. Ve müşterilerin fikri alınır. Neden bizim aracımızı alırsın veya almazsın diye. Müşteriden gelen eleştirileri giderebilir miyiz diye üzerine çalışılır sonrasında. Yani evet müşterinin beğenmediği araba üretilmez. Bu yüzden internette bulabileceğiniz eski üretilmeyen konseptlerin fotoğrafları dolaşır sürekli.

İkincisi aracın tasarımı dediğiniz gibi üretim esnasında değişmez değişemez. Tasarımcının elinden çıkan bişeyi 0.5mm değiştiren mühendis işinden olur. Tasarımcılar zaten araç tasarımı sürecinin içinde “tasarım mühendisleri” denen insanlarla beraber projeyi götürür. Bu mühendislerin görevi yapılan tasarımın “feasible” yani mümkün, yapılabilir olması için data üretmektir. Tasarımcının tasarladığı bi çizgi, form kabuğun altındakilerle veya ergonomik verilere, regülasyonlara uymuyorsa doğru hale getirilir. Fakat bunları her aşamada yapan tasarımcılardır. Mühendisin yaptığı tasarımcıdan gelen kabuk datanın altındakiyle ilişkisinin doğru kurulup kurulamayacığını belirlemektir. Eğer kabuk altındaki parçayla doğru ilişkilendirilebiliyorsa tamamdır. Değilse ortayolu bulunur, veya revize edilir. Tasarımcı tasarımından istifade etmeden, mühendis üretimi zorlaştırmadan (ki bu maliyeti arttırmak demek) tasarımı devam ettirmeye çalışır. Bu sadece üretimle de alakalı değildir zaten. Örneğin; Araçtaki interior tasarımı yapılırken klima ve havalandırma üfleçlerinin yerleri.
Tasarımcının yaptığı tasarımda çizimdeki data mühendisliğe gider dijital ortamda içine insan oturtulur doğru yüksekliği ve olması gereken konumda olup olmadığına bakılır. Eğer doğru değilse olması gereken konum tasarımcıya verilir. Mühendislikten gelen dataya göre tasarımcı tasarımını revize eder.

Muhtemelen sizde bu fikri uyandıran tasarımcıların henüz fikir aşamasında aracı çizdikleri ve üretilmiş halinden oransal olarak farklı olan eskizlerini görmeniz. O araçların üretilmiş halinden orantısal olarak uzak fakat formsal olarak aynı olan eskizler projenin en başında atılmış ifade, form arama eskizleridir. Aracın “package design”‘ı (aracın kabuğunun altında kalan mühendislik datası) geldikten sonra onun üzerine işlenmeye başlandığında orantıları doğru olmaya başlar. O fazla artistlik perspektifler ve oranlarla çizilen eskizler tamamen tasarımcının form, hissiyat, karakter aramak için yaptıkları eskizlerdir. Projenin sonlarına yaklaştıkça yapılan eskizler gerçek araçta olan boyutlarda oranlarda olur. Fakat bunlar pek internete düşmezdi. Artık Audi, Ford gibi markalar yavaş yavaş bu çizimleride lansman fotolarıyla beraber yayınlamaya başladı.

Eğer Otomobil tasarımıyla ilgili bilgilenmek isteyen üyeler varsa bi köşe yazısı gibi bişey yazabilirim belki nacizane bildiğim kadarını.