Bu yazımda, dışarıdan bakıldığı zaman kauçuktan bir takoz işte dediğimiz ama işin aslına baktığımızda hiç de göründüğü kadar basit olmayan, hiç de hafife alınmayacak kadar önemli olan bu parçalardan ve bu parçaların kullanıcılara sık sık yaşattığı sorunlardan bahsetmek istiyorum. Sizleri uzun uzun destansı yazılarla sıkmadan, herkes için olabildiğince anlaşılır bir dille yazmaya çalışacağım ve bu yüzden yetersiz bulduğunuz, kafanıza takılan veya bakıp da göremediğiniz kısımlar olursa sorabilir, ekleyebilir, yorum yapabilirsiniz.
Motor Takozu Nedir?
Motor takozu (motor kulağı da denebilir), motor ve şanzımanı şasiye bağlayan, taşıyan parçalardır. Ayrıca araçtaki titreşimi, motordaki sarsıntıyı en aza indiren parçalardır. Motor çalışması esnasında titreşimler oluşturur. Motor kulağı motorun çalışması nedeniyle ortaya çıkan titreşimleri absorbe eder. Otomobil seyir halinde iken motor ve şanzıman ikilisi bir bütün halinde otomobilin üzerinde hareket eder. Bu hareket motor ve şanzıman kulakları ile kontrol edilir. Yani motorun gereğinden fazla hareket etmesini motor kulakları engeller. Genellikle dört adet olan bu takozlar arabaya göre daha fazla sayıda da olabilir. Konuyu fazla uzatmadan, fazla detaya girmeden bu parçaların oluşturabileceği sorunlara değinmek istiyorum.
ÖN VE ARKA TAKOZ
Motoru ön ve arka kısmından şasiye bağlar ve arıza yaptığında sorunlar kısmında genellikle 2. ve 3. satırdaki sorunlara yol açar.
SAĞ VE SOL TAKOZLAR
Takozların Yol Açabileceği Sorunlar
→ Sarsıntı ve titreşimler daha şiddetli hissedilir,
→ Ani gaza basma, kalkış, gazdan çekme, vites değişimi esnalarında motor bölümünden ''tak,tuk'' vurma seslerinin duyulması,
→ Kalkışta, gaz verme veya çekme, sabit gazla gitme esnalarında silkeleme, sallantı oluşması,
→ Rölanti devrinde veya farklı devirlerde kabin içerisinde, direksiyonda oluşan vibrasyonlar,
→ Viteslerde geçiş zorluğu, ani ivmelenme veya yavaşlama esnasında stop etme.
Bu sorunlar motorun ve şanzımanın dengesini, pozisyonunu bozacağı için motorun çalışmasından güç aktarımına kadar bir çok sorun yaşatabilir.
Fakat bir konu hakkında daha detaylı bilgi vermek istiyorum. Sık sık servis bakımından, triger ve baskı balata seti değişimi gibi işlemlerden sonra kullanıcılar tarafından vibrasyon şikayetleri olduğunu fark ettim ve buna ben de dahilim. Ben bu sorunu çözdüm fakat benim gibi sorununu çözemeyen bir çok kullanıcı var. Ustalarımız bu şikayetleri ''ZAMANLA MOTOR ALIŞINCA GEÇER, ŞİMDİ SÖKTÜK TAKTIK YA ZAMANLA TAKOZLAR ALIŞINCA GEÇER'' laflarıyla geçiştirip insanları arabalarından soğutma vebalinin altına giriyorlar. Fakat birazdan anlatacağım işlemi uygulasalar hiçbir sorun olmayacak. Fakat ustalarımız bunlara takılmaz, titreşimi, zırıltıyı, tıkırtıyı umursamaz. Onlara contası yanmış, debriyajı bitmiş, trigeri değişecek, yatak sarmış, piston kırmış, şanzıman dağıtmış araba lazım.....
Evet arkadaşlar sorunumuzun çözümüne geçelim (kendi aracımdan gösterdiğim için makine elemanlarının ölçüleri, büyüklükleri, yerleri, sayıları arabaya göre değişiklik gösterecektir)
Ön ve arka takozları sökerek motorun öne ve arkaya hareket etmesini sağlıyoruz yani serbest bırakıyoruz.
Ön takoz için resimde görülen 16 mm civatayı ve ona karşılık gelen 16 mm somunu gevşetiyoruz
Daha sonra arka takoz için de videoda görüldüğü gibi M12 civata için uzun T55 torx ve ona karşılık gelen 18 mm somunu söküp, traverse montajını gerektiren 1 adet 16mm civata ona karşılık gelen 16 mm somun, karşısında 16 mm civataya karşılık traversin üst kısmında 16 mm somunu söküyoruz.
Motoru 1-2 kere ileri geri hareket ettiriyoruz ve sonrasında önce arka takozu sonra ön takozu takıp 60 Nm ile sıkıyoruz. Burada arka takozun, brakete oturması için yapılmış çentiği oturtmaya dikkat edin.
Şimdi de motorun altına motoru düzleyecek şekilde destek koyarak sağ takozu sökeceğiz. Ben bu işlemde parke taşları, üzerine tahta takozlar ve en üstüne de katlanmış bez koyarak kartere gelecek stresi en aza indirmeye çalıştım. Arabayı krikoyla kaldırarak karterin altına destek koyuyoruz ve arabayı tekrar indiriyoruz. Kulak braketinde bulunan 3 adet torx civatayı ben 11 mm lokmayla çok kolay ve güvenli şekilde söküp taktım.
3 adet civatayı söküyoruz ve motor üzerindeki vida delikleriyle braketin deliklerini merkezliyoruz. Bu işlemi yaptıktan sonra civatalar çok rahat bir şekilde yerine oturuyor. Bu civataları da 60 Nm ile sıktım.
Bu işlemdeki amaç, motorun servis bakımında triger değişimi veya volan seti değişimi gibi mecburen kulakların sökülmesi gerektiği işlemlerde motorun duruş açısının bozulmasıyla, dolayısıyla kulakların yamuk/kayık şekilde takılmasıyla motorun kasıntılı bir şekilde çalışmasını düzeltmek.
Bütün işlemleri tek başıma yaptım. Sanayideki ustaların böyle şeyler umrunda olmadığı için birkaç ufak ipucu niteliğindeki yabancı kaynak ile bu çalışmamı tamamlamış bulunmaktayım. Umarım faydalı olmuştur.
Bu arada ustaların bu gibi işlemlerden sonra müşteri tarafından gelen titreşim, vibrasyon şikayetlerine ''ZAMANLA KULAKLAR ALIŞINCA GEÇER'' cevabını aydınlatmış bulunuyorum. Kulaklar belki alışır ama ne kadar zamanda ? Alışınca kauçuğun ezilip büzülerek strese maruz kalan bölümleri çatladıktan sonra ne fayda ? Neden insanları arabalarından soğutma vebalinin altına giriliyor anlamıyorum. Alışma falan yok, düzgünce taktıktan sonra hiçbir sorun olmaz. Motoru liftin altına koyulan hidrolik krikoyla güç bela askıda tutup geri toplarken yine güç bela kulakları gerdirip civata sıkılması sonucu böyle oluyor işte. Saygılar.
İşlemlerin uygulandığı araba OPEL ASTRA H 1.3 CDTI
Motor Takozu Nedir?
Motor takozu (motor kulağı da denebilir), motor ve şanzımanı şasiye bağlayan, taşıyan parçalardır. Ayrıca araçtaki titreşimi, motordaki sarsıntıyı en aza indiren parçalardır. Motor çalışması esnasında titreşimler oluşturur. Motor kulağı motorun çalışması nedeniyle ortaya çıkan titreşimleri absorbe eder. Otomobil seyir halinde iken motor ve şanzıman ikilisi bir bütün halinde otomobilin üzerinde hareket eder. Bu hareket motor ve şanzıman kulakları ile kontrol edilir. Yani motorun gereğinden fazla hareket etmesini motor kulakları engeller. Genellikle dört adet olan bu takozlar arabaya göre daha fazla sayıda da olabilir. Konuyu fazla uzatmadan, fazla detaya girmeden bu parçaların oluşturabileceği sorunlara değinmek istiyorum.
ÖN VE ARKA TAKOZ
Motoru ön ve arka kısmından şasiye bağlar ve arıza yaptığında sorunlar kısmında genellikle 2. ve 3. satırdaki sorunlara yol açar.
SAĞ VE SOL TAKOZLAR
Takozların Yol Açabileceği Sorunlar
→ Sarsıntı ve titreşimler daha şiddetli hissedilir,
→ Ani gaza basma, kalkış, gazdan çekme, vites değişimi esnalarında motor bölümünden ''tak,tuk'' vurma seslerinin duyulması,
→ Kalkışta, gaz verme veya çekme, sabit gazla gitme esnalarında silkeleme, sallantı oluşması,
→ Rölanti devrinde veya farklı devirlerde kabin içerisinde, direksiyonda oluşan vibrasyonlar,
→ Viteslerde geçiş zorluğu, ani ivmelenme veya yavaşlama esnasında stop etme.
Bu sorunlar motorun ve şanzımanın dengesini, pozisyonunu bozacağı için motorun çalışmasından güç aktarımına kadar bir çok sorun yaşatabilir.
Fakat bir konu hakkında daha detaylı bilgi vermek istiyorum. Sık sık servis bakımından, triger ve baskı balata seti değişimi gibi işlemlerden sonra kullanıcılar tarafından vibrasyon şikayetleri olduğunu fark ettim ve buna ben de dahilim. Ben bu sorunu çözdüm fakat benim gibi sorununu çözemeyen bir çok kullanıcı var. Ustalarımız bu şikayetleri ''ZAMANLA MOTOR ALIŞINCA GEÇER, ŞİMDİ SÖKTÜK TAKTIK YA ZAMANLA TAKOZLAR ALIŞINCA GEÇER'' laflarıyla geçiştirip insanları arabalarından soğutma vebalinin altına giriyorlar. Fakat birazdan anlatacağım işlemi uygulasalar hiçbir sorun olmayacak. Fakat ustalarımız bunlara takılmaz, titreşimi, zırıltıyı, tıkırtıyı umursamaz. Onlara contası yanmış, debriyajı bitmiş, trigeri değişecek, yatak sarmış, piston kırmış, şanzıman dağıtmış araba lazım.....
Evet arkadaşlar sorunumuzun çözümüne geçelim (kendi aracımdan gösterdiğim için makine elemanlarının ölçüleri, büyüklükleri, yerleri, sayıları arabaya göre değişiklik gösterecektir)
Ön ve arka takozları sökerek motorun öne ve arkaya hareket etmesini sağlıyoruz yani serbest bırakıyoruz.
Ön takoz için resimde görülen 16 mm civatayı ve ona karşılık gelen 16 mm somunu gevşetiyoruz
Daha sonra arka takoz için de videoda görüldüğü gibi M12 civata için uzun T55 torx ve ona karşılık gelen 18 mm somunu söküp, traverse montajını gerektiren 1 adet 16mm civata ona karşılık gelen 16 mm somun, karşısında 16 mm civataya karşılık traversin üst kısmında 16 mm somunu söküyoruz.
Motoru 1-2 kere ileri geri hareket ettiriyoruz ve sonrasında önce arka takozu sonra ön takozu takıp 60 Nm ile sıkıyoruz. Burada arka takozun, brakete oturması için yapılmış çentiği oturtmaya dikkat edin.
Şimdi de motorun altına motoru düzleyecek şekilde destek koyarak sağ takozu sökeceğiz. Ben bu işlemde parke taşları, üzerine tahta takozlar ve en üstüne de katlanmış bez koyarak kartere gelecek stresi en aza indirmeye çalıştım. Arabayı krikoyla kaldırarak karterin altına destek koyuyoruz ve arabayı tekrar indiriyoruz. Kulak braketinde bulunan 3 adet torx civatayı ben 11 mm lokmayla çok kolay ve güvenli şekilde söküp taktım.
3 adet civatayı söküyoruz ve motor üzerindeki vida delikleriyle braketin deliklerini merkezliyoruz. Bu işlemi yaptıktan sonra civatalar çok rahat bir şekilde yerine oturuyor. Bu civataları da 60 Nm ile sıktım.
Bu işlemdeki amaç, motorun servis bakımında triger değişimi veya volan seti değişimi gibi mecburen kulakların sökülmesi gerektiği işlemlerde motorun duruş açısının bozulmasıyla, dolayısıyla kulakların yamuk/kayık şekilde takılmasıyla motorun kasıntılı bir şekilde çalışmasını düzeltmek.
Bütün işlemleri tek başıma yaptım. Sanayideki ustaların böyle şeyler umrunda olmadığı için birkaç ufak ipucu niteliğindeki yabancı kaynak ile bu çalışmamı tamamlamış bulunmaktayım. Umarım faydalı olmuştur.
Bu arada ustaların bu gibi işlemlerden sonra müşteri tarafından gelen titreşim, vibrasyon şikayetlerine ''ZAMANLA KULAKLAR ALIŞINCA GEÇER'' cevabını aydınlatmış bulunuyorum. Kulaklar belki alışır ama ne kadar zamanda ? Alışınca kauçuğun ezilip büzülerek strese maruz kalan bölümleri çatladıktan sonra ne fayda ? Neden insanları arabalarından soğutma vebalinin altına giriliyor anlamıyorum. Alışma falan yok, düzgünce taktıktan sonra hiçbir sorun olmaz. Motoru liftin altına koyulan hidrolik krikoyla güç bela askıda tutup geri toplarken yine güç bela kulakları gerdirip civata sıkılması sonucu böyle oluyor işte. Saygılar.
İşlemlerin uygulandığı araba OPEL ASTRA H 1.3 CDTI
Son düzenleme:
