Ne olacak bu kadar bor?

Biz Türklerin bazıları bu durumdan haberdar, bazıları ise bu elementin adını bile bilmiyor. Evet sevgili takipçilerimiz, bu köşe yazımda sizlere ‘Bor’dan bahsediyorum.

Geçtiğimiz yıllarda Kütahya’nın termal suyuyla ünlü bir ilçesi olan Emet’e yaptığım seyahat sırasında tanıştım borla. İşleme tesisini gördüğüm bu esrarengiz element hakkında hiç bilgim yoktu.

Konaklayacağımız tesisin girişine de 10 kilogram kütlesinde bir parça olarak yerleştirilen bor, ilçenin erkeklerinin geçim kaynağıydı.

Eve gelince yaptığım ilk işi ‘bor’u araştırmak oldu. Tabii o da ne, hemen karşımda bir haber. “Tübitak Borla Çalışan Otomobil Yaptı!”

Bayram sabahında babaannemden bir 50’lik kapmış gibi sırıttım ve içimden geçen kelimeler ‘Vaayy be Tübitak’a bak sen!’ oldu(Tübitak’dan 2 kez red almıştım -uzun hikaye-). Araştırmaya devam ederken, bu elementin dünyadaki rezervlerinin %72.1’inin  ülkemizde olduğunu öğrenince sevindim.

Peki sonra ne oldu? Biz boru çıkardık, temizledik ve işlenmesi için Avrupa’ya sattık. Gerekli mühendislikle boru işleyen Avrupa, aynı bora 450 kat fiyat çekti ve biz sürüklenmeye devam ettik.

Bilinmişlik düzeyi açısından patladığı sıralarda bu element ana haber bültenlerine dahi çıkmıştı. Manşetleri özet geçiyorum, “Geleceğin Dubai’si Türkiye!”.

Sonra bir şeylerin farkına vardılar ‘Biz bu boru işleyemediğimiz koşulda, asla yarar sağlayamayız.’ Sözlerim herhangi bir kurum, kuruluş, şahıs veya hükümete değildir; ancak içimizden kaç kişi borun içten yanmalı motorlarda nasıl yakıldığını biliyor?

Bor madeni,  elmasa yakın bir sertliğe sahip ışığı kıran bir elementtir. Atom numarası 5′tir ve B sembolü ile gösterilir. Doğada serbest olarak bulunan bir element değildir. Bor elementi uygun koşullar sağlandığında yüksek seviyede yanıcı ve patlayıcı özellikler gösterdiği bilinmektedir. Dışarı ısı yayan bu kimyasal reaksiyon sonucu bir gaz emisyonu (yaşasın WAG!) da olmamaktadır. Bu yüzden bor elementinin alternatif yakıt olarak kullanılması üzerine yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Günümüzde bor elementinin yakıt olarak kullanıldığı teknik olarak yeterli motorlar geliştirilmesine rağmen yüksek maliyetler nedeniyle şu an için günlük kullanıma inmemiştir.

Şu yüksek maliyetlere değinmem gerekirse, bor elementi doğrudan yakılamamakla beraber boroksitin parçalanmasıyla elde edilen saf borun, %100 oksijen içeren bir yanma odasında sıkıştırılmasıyla ancak yakılabilmektedir. Yanma odasında yaklaşık 100 bar seviyesine ulaşan basınç için atmosferimizde yer alan %21 dilimdeki oksijene ve bu oksijeni de motora çekmek için gümüş filtrelere ihtiyaç duyulmaktadır.

Yüksek maliyetin çoğunu sırtlanan bu gümüş filtreler henüz ülkemiz şartlarında ulaşılabilir değil. Ar-Ge çalışmaları sürerken sizlere borun avantajlarını da belirtmeliyim (o kadar gömdük, biraz da yüceltelim.).
-Bor yakıtı kolaylıkla yanmayan bir yapıda olduğu için güvenliği diğer yakıtlara göre daha yüksektir.
-Yanma, kıvılcımlanma vb riskleri yoktur
-1 birim hidrojenin yaptığı işi 2.2 birim bor yapabilmektedir. Ancak aynı birim hacimdeki borun ağırlığı hidrojenin ağırlından 11 kat daha küçüktür. Yani aynı ağırlıktaki hidrojen bora göre 11 kat fazla hacim kaplamaktadır. Buda depolama açısından bora çok büyük bir avantaj sağlamaktadır.
-Bunun dışında bor iplik şeklindeki yapısıyla bir makarada yer alacaktır, hidrojen için ise kalın ve soğutulmuş bir tank içerisinde saklanmalıdır. Bor yakıtlar bir yakıt tankında değil iplik halinde bir makara üzerinde korunur.
-Uçuculuk özelliği olmadığı için yıllarca kullanılmasa da herhangi bir eksilme olmayacaktır.
-Bor zaten doğada bulunan bir element olduğu için doğada kirlenmeye neden olmayacaktır. Zaten yanma sonucu herhangi bir gaz emisyonu gerçekleşmeyecektir.

Ülkemiz için parlak bir geleceği şu anlık bulunmayan borun, içten yanmalı motorlardaki kullanımının gelişmesi için elimden geleni yapacağıma söz verirken, belki de geleceğin alternatif yakıtı ”bor” hakkındaki denememi sonlandırıyorum.

Bir kusurumuz olduysa affola,

Sevgilerle,

Kaan.

Kaynakça:
-Etimaden İşletmeleri “Dünya Bor Rezervleri” Raporu (http://www.etimaden.gov.tr/d/page/uretim-dunya-bor-rezervleri)
-Türksan “Borla Çalışan Içten Yanmalı Motor ve Mantığı” Makalesi (http://www.turksan.com/bor-yakitli-araba-motoru-nasil-calisir.html)
-Türk Ekonomi Dünyası

Takipte Kalın!