Şanzıman 101

“Manuel” ve “Otomatik” kelimlerini duyduğumuzda bir çoğumuzun aklına ilk şanzımanlar gelir. Gerçekte bu sistem, dişli oranlarını değiştirip otomobili en etkin şekilde kullanmamızı sağlar.

Her ne kadar bunların farklı olduğunu düşünsek de görevleri aynıdır. Bir otomobil farklı dişli oranlarına ihtiyaç duyar; örnek verirsek, düşük hızlarda yüksek oran, yüksek hızlarda düşük oran; eğer bu oranlar olmasaydı, otomobil çok fazla gürültü çıkarır ve hızlanması sınırlanırdı. Aşağıda birkaç tip şanzımanı sizlere anlatmaya çalışacağım.

Otomatik vites sürücü tarafından son derece basit olarak görülen, aslında içinde bir çok karmaşa barındıran, aracın hızına veya ihtiyacına bağlı olarak dişli sistemini kontrol eden bir mekanizmadır. Manuel vites ise, sürücü tarafından sol elle direksiyon tutulurken sağ elle kontrol veya seçim isteyen bir sistemdir. Bu sistemdeki değişimler son derece rahat ve kullanışlıdır; fakat bu sistemi kullanmayanlar için durum son derece karışık gözükebilir. Manuel vitesi yüksek hızlarda yüksek, düşük hızlarda düşük kullanma seçeneğini sürücüye bırakır. Manuel viteste sağ ve sol bacaklar aktif olarak kullanılırken, otomatik viteste sadece sağ bacağınız otomobil kullanımı için yeterlidir. Manuelde vites değiştirmek istediğiniz zaman sol ayağınız ile debriyaja basmanız gerekmektedir. Bu işin bir de püf noktaları var; örnek vermemiz gerekirse, vites değişiminden sonra debriyajı yavaşça bırakmanız sürüş konforunuzu artırır. Vites değiştirmek istediğinizde debriyajı kullanmanız zorunlu, elbette belli devir aralıklarında debriyaj kullanmadan değiştiren sürücüler mevcut 🙂

Vites değiştirmek trafiğin az olduğu veya uzun yol seyahati durumunda son derece kolaydır. Şehir içi yoğun trafiğe girdiğiniz zaman sol ayağınızın karıncalandığı zamanlar elbet olur. Performanslı sürüşlerde kontrolün elinizin altında olması sizi hem daha iyi bir sürücü yapar hem de daha çok keyif alırsınız. Eğer biraz acemiyseniz veya yokuş kalkış desteğiniz yoksa dik yokuşlar sizin en büyük korkunuz olacaktır.

Manuel vitesi değerlendirdiğimiz zaman, aslında en doğru seçimlerin yapıldığı vites türüdür. Otomatik vites her zaman sürücünün istediği dişliyi seçemeyebilir; mesela yokuş çıktığınızı anlamakta, yokuşun bittiğini anlamakta, gaza bastığınız zaman ivme istediğinizi anlamakta zorlanabilir. Otomatik şanzımanı alırken daha çok para ödersiniz, ayrıca piyasadaki şanzımanların büyük kısmı yakıt tüketiminizi arttırır. Otomatik şanzıman manuele göre daha hassastır ve bakıma daha çok ihtiyaç duyar. Örnek olarak X markasının manuel şanzımanının yağ değişim periyodu 100 bin km iken otomatik için bu durum 30 bin km olmaktadır. Manuel şanzımanlı otomobillerde akü bitse bile değişik yöntemlerle aracınızı hareket ettirebilir veya çalıştırabilirsiniz, otomatikte ise akünüz biterse zahmetli bir çözüm süreci sizi bekler.

Sonuç olarak bu iş tercih meselesi, her iki tip şanzımanın avantajı olduğu gibi dezavantajı da olacaktır. İyi sürüşler, doğru tercihler dilerim.

Kaynak: Mechanicalslider.com