Soğuk havalardaki ilk çalıştırma
Soğuk bölgelerde yaşayanlarımızın kış aylarında akıllarına sık sık gelen ve üzerinde net bir sonuca ulaşılamayan bir soru: soğuk çalıştırmalarda motorun ısınmasını beklememize gerek var mı?
Bir görüşe göre, kullanım kılavuzlarında da buna yakın ifadeler yer almakta, çalıştırma sonrası hemen hareket ederek motoru yük altında çalıştırmak daha çabuk ısıtacaktır. Diğer görüş ise bekleme taraftarı ve hatta bu grup da alt 2 kategoriye ayrılmakta: birkaç dakika beklemenin soğuk motorun sıvıları ve turbo yağlanması gibi konuları üzerine dikkat çekerken diğer görüş ise motorun tamamen ısınması taraftarı.
Bilimsel olmak gerekirse
Youtube’da yer alan Engineering Explained kanalı ise yaşanan bu tartışmaya bilimsel veriler sağlamak için konuyla ilgili video hazırlamış. Soğuk haldeki motoru çalıştırıp ısınma sürecini termal kamera ile kaydeden kanal motorun nasıl ısındığını da gözler önüne sermekte.
Videoda motor devrinin, gaz pedalının konumunun, soğutma sıvısının ve motora giren havanın bu süreç üzerine etkisi anlatılmakta. Motor yağının motor için hayati öneme sahip olduğu bilinen bir gerçek ancak videoda daha düşük sıcaklıklarda çalışmak üzerine tasarlanan 0W kodlu yağlara da değinilmekte.
Aslında olan
Mekanik açıdan bakıldığında ise motorunuzun tamamen ısınmasını beklemek, eğer dışarısı çok soğuk değilse, mantıklı değil. Videoda yer alan Subaru‘nun motor kontrol ünitesi yani ECU’su boxer motorun devrini 5 dakika 20 saniye sonra normal rölanti devrine düşürmekte. Aynı sıcaklığa sürüş ile kaç dakikada ulaşılabileceği ise merak konusu.
Soğuk havalarda modern motorların tamamen ısınmasını beklemenize gerek yok ancak çalıştırdığınız anda harekete geçmemeniz otomobiliniz için daha iyi olacaktır. Sıvıların ve yağın rölantide bir miktar ısınmasına izin vermek uzun vadede motorunuz için daha az yıpratıcı olacaktır. Örneğin motorunuzu çalıştırdıktan sonra camlarınızdaki buzları temizleyebilirsiniz, bu sürede de motorunuz yeteri miktarda ısınacaktır.
Soğukta çalıştırdığım zaman rolanti normal seviyeye gelene kadar yürütmem arabayı. Kışın bu süre 1 dakikayı buluyor -5 -10 derecelerde ama geçen ay -17'yi görmüştük. O zaman sanırım 2.5 dakika falan beklemiştim.
Zaten o arada illa buz muz kazıyorsun, kar temizliyorsun.
Maalesef bu mevzu dizel araçta benzinliye göre daha uzun sürede görülüyor. Kışın çok soğuk havalarda dizel araca çok fazla ihtimam göstermek gerekiyor çünkü motor gerçekten çok geç ısınıyor.
İlk çalıştırma anında o düzensiz hareketleri çok daha fazla hissediyorsunuz ve hareket etmek için gaza ilk bastığınız anda aynı düzensiz hareketler anlık da olsa görülebiliyor.
Sürüşe geçtiğiniz anda motorun henüz hazır olmadığını o kadar net hissediyorsunuz ki bu insanı bazen tedirgin bile edebiliyor.
İlk marşta 2-3 dakika rölantide beklerim, motorun düzensiz homurdanmaları bu sürede geçiyor. İlk hareketle beraber imkanı yok 2-2500 devrin üzerine çıkmam. Hararet ibresi 90 dereceye yaklaşmadan motoru zorlamam ve kontak kapatmadan önce 30-45 saniye civarı beklerim.
BMW'lerin rölanti devri çabuk düşüyor bizim 2-3dk beklememiz lazımki 1000d gelsin valla BMW'de nasıl oluyo hala anlayamıyorum
İlla bir şekilde ayarlamışlardır onu. 116i'de değil hepsinde böyle. 2013'te Ankara'da bir gece -24 görmüştük, kar mar yok kuru ayaz. Kalın kalın giyinip indim aşağı. 3 dakika sonra normal rolantiye indi bende anlamadım. Hatta bir arkadaşımın E90 320d'i vardı, onu da denedik o da 3.5 dakika sonra normal seviyeye düştü.
Fakat şöyle bir durum var. BMW sanırım onu şöyle ayarlıyor (tahminim yani) mesela hava çok soğuksa (-24 örneği) 1800 d/d'dan başlıyor öyle düşüyor. Ama -5'te falan 1400 – 1500 d/d'da başlıyor. Yazın 25 – 30 derecelerde sabah çalıştırıyorum 1200 d/d'dan başlatıp indiriyor.
Herhalde hava ne kadar soğuk olursa deviri o kadar yüksekten alarak ısıtıyor arabayı. Ama sadece tahminim bu. Net bir bilgim yok.
ya ben çalıştırıyorum civici 2-3dkda anca 1000d iniyo f10 5 20i yi çalıştırınca 30sn filan sürmüyo rölantiye dönüyor.
rölantiyi yükseltmesinin nedenini bi yazı ile açıklamışlardı bulursanız okuyabilirsiniz
Vallahi hiç karşılaşmadım daha önce. Bulsam okuyup, öğrenmek isterim açıkçası. Yazı burada mı paylaşılmıştı?
Şimdi cold startlara baktım da, araba -32 gösterirken bu kadar rahat çalışması nasıl onu çözemedim?
Motor 1100 d/d'da çalışıyor. Arabayı daha önceden çalıştırmış olabilir mi dedim? Videonun başında sürücü kapısının önündeki yerde ayakkabı izi yok.
Bu ruslar özel yakıt falan mı kullanıyor?
Rusya da kışın donmasını önlemek için antifriz benzeri bir madde ile karıştırıyorlar akaryakıtı. Direk öyle mi satılıyor yoksa ekstradan mı karıştırılıyor tam bilmiyorum.
Onlar jet yakıtı karışımlı kullanıyodur herhalde donar mazot o sıcaklıkta yoksa
En mantiklisi -5 den sonra 5dk bekleyip yola çıkmak ondan sonra 2bin rpmi geçmeden vites yükseltmek mantikli olacaktir diye düşünüyorum dizel araclar için
Beklemek isteyen beklesin, bende cok beklerdim ama cok beklemenin hic bir mantigi olmadigini anladigimdan beri 10-30 saniye arasinda anca bekliyorum, bi kere soguk calistirmada motor yagina yakit karistigi icin yag zaten en bastan islevini kaybediyor, bir an once yola cikip yagi lineer bir sekilde isitip yakit i yakmak gerekiyor, ani hizlanmalar yapmadan dizel icin 1500-2500 dd arasinda surerek araci isitmaya bakin, ayrica 12 saniye icinde yag motorun her noktasina zaten ulasiyor, benzinli araclarda olay daha basit, ilk calistirmada zengin karisim basladigi icin 1300 devir civarinda basliyor, normal devrine dustugu zaman harekete gecebilirsiniz ki 30 saniyeden uzun surmuyor, ha direk hareket etsenizde dunyanin sonu degil, o araba bi kere sogukta calistirilmis zaten, istediginiz kadar ugrasin soguk calistirma motorun en buyuk dusmani, yipranmalarin %80 cold start ile oluyor, bu zararin onune gecemezsiniz.
Kendi fikrim soğuk havalarda ilk çalıştırmada 1-2 dk beklemek kendimce sebebim ise,
piston etekleri motor ideal sıcaklığına gelinceye kadar boştadır ve ilk zamanlarda yağ viskozitesi ve yağ yeterli olmayacağı için motoru yürütürsek, piston büyük dayanma yüzeyine gereğinden fazla baskı olacak ve silindir aşınmaları daha fazla olacaktır.
Belki mümkün değil böyle bir şey fakat öte ki türlü gönlüm rahat etmiyor 🙂
engineering explained olucak kanal adı.
-42' de çalıştırdım ben dizel aracı hergün çalışırsa araba dizel donmuyor